بلاغت نثر صوفیانۀ خطابی در تمهیدات­ عین­ القضات*

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

کارشناس ارشد دانشگاه ارومیه

چکیده


تمهیدات به مانند دیگر آثار عین­القضات متأثّر از مشرب و مشی عرفانی اوست و در عین تعلیمی بودن تجربیّات عارفانۀ او را بیان می­دارد. از اینرو عین القضات در آن زبانی با اصطلاحات خاص پدید می­آورد که به یاری آن بتواند مقاصد و اندیشه­های عارفانه و احساسات و هیجانات درونی خود را به گونه­ای مؤثرتر ابراز نماید. عین القضاه، بخوبی می­داند میزان اثرگذاری گفتار در مقایسه با نوشتار بیشتر است؛ دلایل این امر بروز احساسات و هیجانات گوینده، لحن و آهنگ ادای جملات، حالت­های صورت و دست گوینده و از همه مهمتر حضور شنونده و مشاهدۀ احوال و عکس­العمل­های او توسّط گوینده است، زیرا گفتار را نمی­توان فقط مشغلۀ گوینده قلمداد کرد. گفتار حاصل ارتباط متقابل گوینده با شنونده است و گوینده پیشاپیش، واکنش شنونده را در فعّالیّت کلامی خود دخالت می­دهد، از اینرو از کلام خطابی بهره می­گیرد تا شنوندگان را به صورت پویا به سمت جریان عمل پیش برد. به این ترتیب خوانش و تحلیل متن مبدّل به تجربه­ای زیباشناسانه می­شود که از رهگذر آن خواننده و متن، در ذهن خواننده به هم می­پیوندند و معنی را خلق می­کنند. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی اقسام خطاب در نثر صوفیانۀ تمهیدات می‌پردازد. برآیند تحقیق نشان از آن دارد که عین­القضات کوشیده به جای بیان مفاهیم و معانی عرفانی در کسوت جملات خبری از انواع جملات انشایی با معانی ثانوی بهره برگیرد تا به این وسیله بر تأثیر کلام خود بر خواننده بیفزاید.



 
 
 


 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Mystic Rhetoric of Prose in Tamhidat by Eyn-al-Ghozat Hamadani

نویسندگان [English]

  • Maryam Arab
  • Fatemeh Modaressi
MA. Urmia University
چکیده [English]

Like other work, Tamhidat has been influenced
by Eyn Ol Ghozat's disposition
and his mystical approach and his educational mystic experiences. Therefore, Eyn
-
al
-
Ghozat can develop his language with specific terms that will assist him to
express intentions and ideas of spiritual and inner feelings and
emotions to be
more effective. Eyn
-
al
-
Ghazat knows well the impact of speech is more than
writing; because the feelings and emotions of the speaker, the tone and melody of
sentences, states of face and hands and more importantly the presence of the
liste
ner help both the listener and speaker to communicate effectively. Speech is
not just the concern of the speaker; rather it is the interaction between the speaker
and the listener which maters. The speaker is influenced by the listener and he tries
to cons
ider the listener's reactions. This study tries to address the mystical
speeches in Tamhidat with a descriptive analytical approach. The results of the
study show that Eyn
-
al
-
Ghozat has used different mystical rhetoric instead of using
general sentences to
increase the influence of his speech on the readers.
 
Eyn
-
al
-
Ghozat, Tamhidat, Imperative Verbs, Mystic Prose, Rethoric