بررسی آراء افلاطون و ارسطو در نقد محاکات و هنر شاعری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه بوعلی سینا همدان

10.29252/kavosh.2012.2555

چکیده

ارسطو و افلاطون با آنکه درباره ماهیّت محاکاتی هنر، و بویژه صناعت شاعری اتّفاق نظر دارند، امّا درباب نحوه تبیین این ماهیّت و نیز در مورد ارزیابی آثار هنری کاملاً با یکدیگر در تقابل هستند. افلاطون به اقتفای استادش سقراط و برای برپایی عدالت در مدینه فاضله، محاکات را نوعی الهام ماوراءالطبیعی تلقی کرده و شاعران را از دریافت حقیقت اصلی، که به زعم او در عالم مثل است، ناتوان می بیند و آثارشان را در تضاد با خرد و اخلاق و آموزه هایشان را مایه تباهی و گمراهی جوانان می داند؛ بدین روی هنرمندان وشاعران را در جمهوری او راهی نیست. در تقابل با نقد اخلاقی افلاطون، ارسطو نقد زیبایی شناسانه را مطرح می نماید و با کمرنگ کردن عنصر الهام در خلق شعر، شاعری را صناعتی با قواعد منطقی معرفی می کند و درصدد است به روشی دست یابد تا بدان وسیله ارزش های زیبایی شناسی یک اثر هنری را مشخص نماید. از دید ارسطو، شعر به دلیل توجّه به کلّیّات، از تاریخ، فلسفی تر و والاتر است و خطایایی که در بعضی از سروده های شاعران بزرگ دیده می شود، از منظر زیبایی شناسی قابل توجیه است. هر دو فیلسوف متفق القولند که شعر تأثیر قابل توجّهی بر روحیّات افراد دارد؛ با این تفاوت که افلاطون این تأثیر را عامل روان پریشی وانحراف اخلاقی می داند و آن را تحقیر می کند؛ اما ارسطو با تحسین این تأثیر، آن را عامل مهمّ پالایش روان می انگارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Plato and Aristotle Views about Mimesis and Poetry

نویسنده [English]

  • Mohmmad Taheri
Associate Professor of Bu Ali Sina University of Hamadan
چکیده [English]

Plato and Aristotle agree about the mimetic nature of art; however, they have different ideas about art, poetry and mimesis. Aristotle following his master, Socrates, and for justice in utopia, introduces the mimesis as a kind of inspiration, and finds the poets unable to understand the Truth, which is in the World of Forms and believes that their works are immoral and misleading for young peoples. So the artists and poets have no way in his utopia. In contrast to moral criticism of Plato, Aristotle presents Aesthetic criticism and rejects the World of Forms and ignoring the inspiration, introduces the poetry as a technique with logical rules and is seeking a way to achieve aesthetic values of an art work. In Aristotle's view, poetry is more philosophic and superior than history because of its attention to generalities and the faults which may be found in poetic works. Both philosophers believed that the poetry has a great influence on human mind. The difference is that Plato scores this influence as the cause of psychosis; however, Aristotle considering the influence as a mental refinement and praises it.     

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plato
  • Aristotle
  • Mimesis
  • Poetic
  • Literary criticism