مفهوم تنزیه از دیدگاه غزالی و سنایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

10.29252/kavosh.2008.2409

چکیده

سنایی و محمد غزالی دو شخصیت سرنوشت ساز در فرهنگ و ادب این سرزمین هستند که آثارشان نقطi عطفی در میراث گرانقدر عرفانی ماست. پرسش اصلی این مقاله که بررسی تطبیقی آراء این دو اندیشمند در مبحث «تنزیه» است، دقیقا در نقطه تلاقی آراء آن دو شکل می گیرد. آیا سنایی در برخورد با آثار غزالی اصل را بر اقتباس صرف گذاشته یا برخورد خلّاق را اساس قرار داده است؟ هر چند بررسی ما فقط به موضوع «تنزیه» محدود می شود، اما مقاله در عین حال می تواند دورنمایی از طرز مکالمه سنایی با آثار غزالی را پیش چشم خوانندگان ترسیم کند. برای رسیدن به پاسخ، ایده های هر کدام از دو شخصیت فوق را به صورت تطبیقی درباره مفهوم «تنزیه» و در ذیل چند عنوان اصلی بررسی کرده ایم: تنزیه و تشبیه، مسأله استوا بر عرش، تأویل آیات و احادیث، نسبت خالق با گناهان انسان و تبیین برخورد خلاقانه سنایی با این موضوعات، از جمله بحثهای محوری این مقاله است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tanzieh (Devine sanctity) from Ghazali’s and Sanai’s Perspectives

نویسندگان [English]

  • Monireh Ferzishoub 1
  • seid Mebdi Zarqhani 2
1 Ph.D. students of Persian literature, Mashhad University
2 Associate Professor, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Sanai and Mohammad Ghazali are among the eminent literary figures whose works brought about a turning point in the mystical legacy of Persian literature. The present article, as a comparative study of how these two poets view the concept “tanzieh”, seeks to investigate if Sanai has drawn upon Ghazali’s points of view or he has been on his own in this regard. Although intended Just to be about tanzieh, the article highlights Sanai’s approach to Ghaznavi’s works as well.
To be suggestive enough, it deals with comparisons in the light of Sannai’s creativity on such basic matters as tanzieh and simile, firmament dwelling, interpretation of Quranic verses and religious sayings, and the Creator versus man and his sins.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sanai
  • Gardens
  • Ghazali
  • Orational
  • viewpoints
  • Tanzieh