کتابخانه دیجیتال، تحول در خدمات کتابخانه ای

نوع مقاله : نمایه

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه یزد، گروه کتابداری و اطلاع رسانی

10.29252/kavosh.2004.2286

چکیده

آنچه عصر اطلاعات را از جامعه فراصنعتی متمایز می‌کند این واقعیت است که این عصر کمتر با مواد و ببشتر با اطلاعات سر و کار دارد.
عصری که در آن به سر می‌بریم عصر توانایی انتخاب اطلاعات مناسب در زمان مناسب است؛ عصر دانستن اینکه کی، کجا و چگونه باید کاوش کرد و چگونه چیزی را که قبلاً پیدا شده دوباره جستجو نکرد. این‌همه برای کتابداران بدین معنی است که باید اطلاعات مورد درخواست استفاده­ کنندگان خود را به هر شکلی که آنها می­ خواهند، در همان لحظه که به آن نیاز دارند و در جایی که آن را طلب می‌کنند تأمین نماید و در این میان، اصل تعیین کننده، درخواست استفاده‌کننده است نه آنچه که کتابخانه به عنوان مؤسسه اطلاع‌رسانی عرضه می‌کند پا در پی انجام آن است.
خوشبختانه امروزه کتابخانه‌ها در مسیر رسیدن به چنین شرایطی هستند. جامعة اطلاعاتی نیز مراحل توسعه را همگام با مراحل رشد کتابخانه می‌پیماید و این سیری است که از کتابخانه سنتی آغاز شده و تا کتابخانه خودکار، کتابخانه الکترونیک و کتابخانه مجازی ادامه یافته است. در این فرآیند، شکل تاربخی، اهداف اصلی و دامنه خدمات کتابخانه دستخوش دگرگونی‌های گسترده‌ای شده است. انواع کتابخانه‌ها (تخصصی، عمومی، دانشگاهی و ...) دستخوش یک فرایند دگرگونی هستند و این تغییر نه تتها در شکل، بلکه در تمام ابعاد آنها صورت گرفته و این امر حاصل سرعت روزافزون تکنولوژی است.
تکنولوژی با شدت هر چه تمامتر در حال توسعه است و گستره و فراگیری جهان شمول آن قابل پیش‌بینی نیست. ناتوانی انسان در شناخت این گستره و دامنه و نیز فقدان دانش لازم در مورد اینکه این فن آوری چگونه گستره خود رابه کار کتابخانه‌ها خواهد کشید باعث می‌شود که نتوان آینده‌ای قابل پیش‌بینی برای کتابخانه‌ها در نظر گرفت. اما این وظیفه کتابداران و اولیای امور کتاب و کتابخوانی است که در مورد روند این تحولات در فن­آوری و چگونگی بهره‌گیری از آن در جهت بهینه‌سازی کار کتابخانه‌ها در همه ابعاد آن به تحقیق و تفحص پپردازند.
مقاله حاضر تلاشی در جهت مطالعه تغییرات ایجاد شده در کتابخانه‌ها و همچنین در ساختار درونی آن با توجه به توسعه فن‌آوری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Digital Library, a Development in Library Services

نویسنده [English]

  • Fatemeh Makki Zadeh
Library and Informatics Dept. Yazd University
چکیده [English]

What distinguishes the information age from the post-industrial society is the fact that the former often deals with information rather than materials. The present age is that of the ability to select right information at a right time, to know where and when and how to research, and to avoid searching for the already - known. This assumes a duty for librarians to provide their clients with information in whatever way at whatever time and place they require. What is determining in this case is the user's demand not what the library likes to provide. Informatics today is, fortunately, developing to the ideal. In tune with it, libraries have long started their development, from traditional to automatic and then to electronic and figurative. The trend has brought drastic changes to the traditional from, basic aims and service range of libraries. The changes caused by the rapid growth of technology have swept all types of libraries, specialized, public, collegiate, etc. Technological boom, though sweeping, is not predictable in results; no one can say for sure what is destined for libraries in the future. So, it is the duty of librarians and other authorities in the field to utilize whatever forthcoming technological advances in optimizing their libraries all around. The present article studies the structural changes libraries have undergone in the light of technological developments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Library
  • Traditional Library
  • Digital Library
  • Information Age
  • Informatics