سفرنامه ابن بطوطه به روایت مردم شناسی

نوع مقاله : نمایه

نویسنده

کارشناس ارشد مردم شناسی

10.29252/kavosh.2003.2273

چکیده

مردم ­شناسی و جامعه­ شناسی از جمله علومی هستند که ریشه در زمانی بسیار دور دارند، به گونه­ ای که بسیاری از حکماء، فلاسفه، جغرافی­دانان، و سفرنامه­ نویسان و ... به بحث در امور مربوط به جامعه و زندگی اجتماعی پرداخته و بسیاری از موضوعات مهم مردم ­شناسی، از قبیل: آداب و رسوم زندگی، باورها، اعتقادات و عادات اجتماعی ملل مختلف را مورد توجه قرار داده ­اند.
سفرنامه ابن بطوطه نیز یکی از کتاب های گرانبهایی است که می­ تواند به عنوان منبعی مهم در خصوص شناخت جوامع بلاد اسلامی و ناحیه شرق آسیا، مورد استفاده دانشمندان و اندیشمندان علوم اجتماعی قرار گیرد. این سفرنامه یکی از کتاب های مشهوری است که در اوایل قرن هشتم پس از طیّ یک سفر 30 ساله به رشته تحریر درآمده است.
در این مقاله در آغاز اشاره کوتاهی به خود سفرنامه خواهد شد و سپس ویژگی های شخصیتی ابن بطوطه مورد بحث قرار می­ گیرد، زیرا نوشته های وی تا حدّ زیادی متأثر از ویژگی های شخصیتی او نیز هست. در این سفرنامه مباحث اجتماعی فراوانی مطرح گردیده، مباحثی چون قشربندی اجتماعی، کنش اجتماعی، عدالت اجتماعی، مملکت­داری و ... .
در این بررسی در پی آن بوده­ ایم که این سفرنامه را از دیدی مردم­ شناسی مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
از مباحث مردم­ شناسی مهمی که در این کتاب مطرح گردیده مباحثی نظیر جشن ها و اعیاد، آداب و رسوم، ازدواج، موقعیّت اجتماعی زن، مشاغل، میهمان­نوازی، فال­بینی، بذل و بخشش، سعد و نحس بودن روزها، عجایب و دیدنی ها، زیارتگاه­ ها، آداب کفن و دفن، خوراک، معماری و مسکن و برخی مطالب دیگر اشاره شده است.
مباحث مطرح شده در این سفرنامه مثل روابط خویشاوندی و آدب و سنن اقوام مختلف، شیوه­ های اداره جامعه، مناسک گذر مانند ازدواج و مرگ و میر و عناصر فرهنگی دیگر مطرح شده، می­ تواند مردم ­شناسان را در بررسی مردم­ شناختی آن کمک نماید.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ebn-e-Battoteh’s Travel Account from a Demological Point of View

نویسنده [English]

  • Sayyed AmirAli Nasib
Master of Anthropology
چکیده [English]

Demology and sociology originated so long ago as to produce a great host of sages, philosophers, geographers, travelogue makers, etc. who have all dealt with social affairs including customs and beliefs of many different nations. Ebn-e-Batooteh’s travel account, as one of the leading legacy works in the demological literature, is an authoritative source of information about Muslim nations of the Middle East and the Orient. The book, written in early 8th century A.H., is the account of a thirty - year trip.
The present article initially makes a brief reference to the travel account and then takes a glance at Ebn-e-Batooteh’s character; his writings are well-influenced by his character traits. The article derives such topics from him as social segmentation, social interactions, social justice, statesmanship, and the like. Every topic is treated from a demological point of view. The subtopics include feasts and celebrations, customs, marriage, women’s status, occupations, hospitality, palmistry, generosity, lucky and unlucky days on the calendar, wonders and attractions, shrines, burial services, meals, and architecture. These cultural aspects as discussed in the article promise to help demologists with a better recognition of the old times.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Travelogue
  • Anthropology
  • Life
  • Social Relations
  • Ibn Battuta