رمزگشایی اعداد در «گرشاسب‌‌نامه»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دبیر آموزش و پرورش

2 مدرّس/دانشگاه دولتی یاسوج

چکیده

مطالعه در زمینة هستی‌‌شناسی بخوبی نشان می‌‌دهد که اعداد، علاوه ‌‌بر این‌‌که برای تبیین و شمارش پدیده‌‌ها و بیان کثرت و قلّت و جنبه‌‌های اغراق‌‌آمیزِ توصیفات، بویژه در آثار حماسی به‌‌کار رفته‌‌اند، در موارد بسیاری نیز کارکردی رمزگونه و نمادین داشته‌‌اند و به‌‌عنوان یک ابزار، نمایندة معانی و مفاهیم مشترکی بوده‌‌اند که همواره در ذهن بشر جاری بوده است. اعداد، در کنار دیگر مظاهر و اَشکال هنری از قبیل شعر، موسیقی، نگارگری، نمایش و...، به‌‌عنوان دسته‌‌ای از نمادها، القا کنندة این معانی و باورهای اسطوره‌‌ای بوده‌‌اند. این رسالت اعداد، در شکل‌‌گیری متون حماسی ایرانی، پررنگ و قابل تأمّل است. بر اساس تفسیر اسطوره‌‌ای از روایات گرشاسب‌‌نامة اسدی طوسی، شاید بتوان گفت که بسیاری از اعداد در این منظومة حماسی- اساطیری، حضوری نمادین و رازآمیز دارند. پژوهش حاضر، به‌‌روش مطالعة موردی و با تکیه بر شواهد و قرائنی از متن گرشاسب‌‌نامه، در تلاش است تا نشان دهد که اعدادِ «یک»، «دو»، «سه»، «چهار»، «پنج»، «شش» و «هفت»، به‌‌گونه‌‌ای نمادین، دانش‌‌ها و معانیِ رمزی بسیاری را در خویش جای داده‌‌اند؛ معانی و مفاهیمی که بیانگر باورها و عقاید مردمان باستان بوده و در تعیین سرنوشت آنها نقشی محوری و اساسی ایفا کرده‌‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Decoding of numbers in Garshasbnameh

چکیده [English]

Studying in ontology reveals well that numbers are used to explain and count phenomena and present the intensity, tenuity and hyperbolic features of narrations in epic inscriptions, moreover, in many cases they have been symbolic and esoteric and as a tool, they've been representative of common concepts and meanings in the mind of man. Beside the other artistic symbols and forms like: poetry, music, miniature, drama and …, numbers as a category of symbols, have inducted these mythical meanings and belifs. This function of numbers has been striking and notable in the formation of Iranian epic inscriptions. According to mythical rendition of Garshasbnameh from Asady Toosy, much of these numbers are symbolic and mysterious in this epic- mythologic epopee. The current study, is done using library study, relies on documents and evidences from Garshasbnameh context, and shows that "one", "two", "three", "four", "five", "six" and "seven", have implanted much science and coded meanings in themselves in a symbolic style; this meanings and concepts represents belife and credence of ancient people and have performed basic role in their fate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Myth
  • numbers
  • decoding
  • Garshasbnameh
  • Symbol
-       اسدی طوسی، علی­بن­احمد، (1389)، گرشاسب­نامه، به اهتمام حبیب یغمایی، تهران: دنیای کتاب.
-       الیاده. میرچا، شول. پ، اوتلی. ف و دیگران، (1388)، اسطوره و آیین، از روزگار باستان تا امروز، برگردانِ ابوالقاسم اسماعیل­پور، تهران: اسطوره.
-       اولانسی، دیوید، (1380)، پژوهشی نو در میتراپرستی، ترجمه و تحقیق مریم امینی، تهران: چشمه.
-       بویس، مری، (1391)، زردشتیان، باورها و عقاید دینی آن­ها، ترجمه­ی عسکر بهرامی، تهران: ققنوس.
-       بهار، مهرداد، (1376)، پژوهشیدراساطیرایران، تهران: آگاه.
-       بهار، مهرداد، (1375)،ادیان آسیایی، تهران: چشمه .
-       پورداوود، ابراهیم، (1389)،اوستا، تهران: دنیای کتاب.
-       راسل، برتراند، (1373)، تاریخ فلسفه­ی غرب، ترجمه­ی نجف دریابندری، چاپ ششم، تهران: پرواز.
-       زرکلی، خیرالدّین، (1989)، الاعلامیاقاموستراجم، بیروت: دارالعلم للملایین.
-       شایگان، داریوش، (1382)، آیین هندو و عرفان اسلامی، تهران: فرزان روز.
-       شوالیه. ژان، گربران. آلن، (1387)، فرهنگ نمادها: اساطیر، رسوم و ...، ترجمه و تحقیق: سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
-       کرانسوولسکا، آنا، (1382)، چند چهره­ی کلیدی در اساطیر گاه­شماری ایرانی، ترجمه­ی ژاله متّحدین، تهران: ورجاوند.
-       کوپر، جین، (1386)، فرهنگ مصوّر نمادهای سنّتی، ترجمه­ی ملیحه کرباسیان، تهران: فرهنگ نشر نو.
-       معین، محمّد، (1338)، مزدیسناوادبپارسی، تهران: دانشگاه تهران.
-       موسوی بجنوردی، (1387)، دایره­المعارفبزرگاسلامی، تهران:  مرکز دایره­المعارف بزرگ اسلامی.
-       نورآقایی، آرش، (1388)، عدد، نماد، اسطوره، تهران: شرکت نقد نشر افکار.
-       هال، جیمز، (1380)، فرهنگنگاره­ینمادهادرهنرشرقوغرب، ترجمه­ی رقیّه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر.
-       هوک، ساموئل، (1391)، اساطیر خاورمیانه، ترجمه­ی علی­اصغر بهرامی و فرنگیس مزداپور، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.